Genişletme Tedavisi Nedir?
Ortodontik tedavilerde genişletme iki şekilde olmaktadır, dental ve iskeletsel olmak üzere. Çenelerdeki darlığın iskeletsel olduğu durumlarda amacımız çeneyi genişletmek olmaktadır. Ancak çenelerin iskeletsel olarak genişletilmesi büyüme ve gelişimin devam ettiği dönemde daha basit yöntemlerle tedavi edilirken, erişkinlerde cerrahi ile tedavi edilebilmektedir. Dental dediğimiz dişsel genişletme ise her yaşta mümkündür. Dişsel ya da iskeletsel darlık ağız içinde çapraşıklık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumda detaylı muayene ile hekiminiz size alternatif tedavi yöntemlerini sunacaktır.
Çocuğumu ilk ne zaman ortodonti muayenesine götürmeliyim?
Daimi dişlerin sürmesi ortalama 6 yaşındadır. 6 yaş civarı ön kesici dişler ve 1.büyük azı dişleri sürmektedir. Süt dişlenme döneminden daimi dişlenme dönemine geçiş karma dişlenme dönemi olarak adlandırılmaktadır. Bu dönemde ağızda hem süt hem de daimi dişler olduğundan dişlerin arasında boşluk ya da çapraşıklık görülebilir. Süt dişlerinin altından gelecek olan daimi dişler daha iri olacağından, biz hekimler karma dişlenme döneminde dişler arasında boşluk olmasını severiz ki, daimi dişlerin rahatça süreceği yeteri kadar yer olsun. Bu dönemde dişler sıkışık ise çenelerde darlık olabileceği konusunda şüphelenilmelidir. Karma dişlenme dönemi diş ve çene gelişimi açısından önemli bir dönemdir. Bu nedenle ilk ortodonti muayenesinin ortalama 7 yaş civarında olmasını öneriyoruz.
Çocuklarda genişletme tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Büyüme ve gelişim dönemi devam ederken her iki çenede darlık, çenelerin genişliğinde yetersizlik olabilir. Böyle bir durum tespit edildiğinde genişletme apareyleri sayesinde çenelerin kemik gelişimi uyarılır. Bu apareyler sabit ya da hareketli olabilir. Sabit ya da hareketli apareylerinin hangisinin uygulanacağına karar verilirken, hastanın yaşı, dişlerin gelişimi, dişlerin boyutu, genişletme tedavisi protokolü, hastanın tedaviye kooperasyonu gibi faktörler değerlendirilir. İster sabit, ister hareketli olsun uygulanacak tedavide tedavi basamakları benzerdir. Bu apareyler kişiye özel hazırlanır. Bu nedenle ilk olarak ölçü alınır. Alınan ölçüler laboratuara gönderilir. Hazırlanan apareylerin nasıl kullanılacağı hasta ve hasta yakınlarına anlatılır.
Büyüme ve gelişmesi devam eden çocuk hastalarımızda genişletme tedavisi ile çenelerde ciddi iskeletsel genişleme elde edilmektedir. Bu nedenle tedavide yaşın önemi çok büyüktür.
Hareketli genişletme apareyleri nasıl kullanılır?
Hareketli apareylerin gün içerisinde yemek yerken veya birşeyler içerken çıkarılması gerekmektedir. Bu apareyler takıp çıkarılarak kullanılmaktadır. Ancak hastaların dikkatli ve özenli kullanması gerekir. Tedavide başarı elde edilmesi için gün içerisinde 16 ile 20 saat arasında kullanılması önerilmektedir. Apareylerin takıp çıkarılabilir olmasının en önemli avantajı dişlerin güzelce fırçalanabilir olmasıdır. Tedavide kontroller ayda 1 kez yapılmaktadır.
Kullandığımız hareketli apareylerin temizliği nasıl yapılır?
Apareylerin temizliğinde ise diş fırçaları ve özel temizleme tabletleri kullanılmaktadır.
Çocuğumda genişletme apareyi kullanıyoruz, ağız içinde yara olur mu?
Karma dişlenme döneminde süt dişlerinin düşüp daimi dişlerin sürmesine bağlı olarak kullanılan genişletme apareylerin dişlere tam olarak oturmasında sorun yaşanabilir. Bu durumda hekiminizle iletişime geçilmesi gerekir. Bu durumlarda eğer aparey ve dişler arasında ciddi uyumsuzluk varsa tekrar ölçü alınarak apareyler yenilenir.
Apareyler ağız içerisinde bazen yara oluşmasına neden olabilir. Bu durumda ağız içinde yaraya sebep olan aparey kısımlarından möllemeler yapılarak apareyler ağıza uyumlanır. Ağız gargaraları ya da lokal kremler önerilir.
Sabit apareyler ağızdayken yemek yemede güçlük olur mu?
Sabit apareyler özel yapıştırıcılar ile dişlerin üzerine sabitlenmektedir. Bu nedenle tedavinin başlangıcında apareylere alışma süresi olmaktadır. İlk bir hafta yemek yerken zorluk olabilir.
Erişkinlerde çene genişletmesi nasıl olmaktadır?
Büyüme ve gelişim döneminin bitmesiyle erişkin dönemde iskeletsel genişletme yapabilmek sadece cerrahi tedaviyle mümkündür. Örneğin üst çenenin şiddetli iskeletsel darlığında, alt ve üst çenenin birbiriyle kapanışı olumsuz etkilenmektedir. Üst çenedeki darlığın erişkin dönem tedavisinde cerrahi destekli üst çene genişletmesi yapılır. Hastaya hazırlanan sabit genişletme apareyleri ameliyat sırasında hastaya uygulanır. Ameliyat sonrasında uygulanacak tedavi protokolü ile genişletme elde edilir.